Na co dzień niedowidzący Tomasz Kuziel pracuje w szpitalu im. Jana Biziela jako masażysta. 1 kwietnia, w Prima Aprilis, skończy 55 lat.

- Chodziłem do szkoły w Krakowie, bo tam od lat znajduje się szkoła dla osób słabowidzących i niewidomych ucząca tego zawodu. Po jej zakończeniu, od 1989 roku pracuję w bydgoskim szpitalu na oddziale rehabilitacji. 

Przyznaje, że warcaby w KSN Łuczniczka traktuje jako hobby, bo jednak obowiązki zawodowe zajmują mu dużo czasu.

- W klubie od początku interesowały mnie warcaby i szachy. Klub jest na tyle elastyczny, że można udzielać się też w innych jeszcze sekcjach i jeździć na zawody. Próbowałem tez sił w kręglach i bowlingu. W klubie można uprawiać też strzelectwo pneumatyczne i laserowe, byłem nawet, troszkę przypadkowo, zdobywcą Pucharu Polski w tej dyscyplinie sportowej. Ale w ostatnich latach skoncentrowałem się już tylko na warcabach - mówi zawodnik KSN Łuczniczka Bydgoszcz.

 

Pierwsze takie złoto dla klubu

 

 

 

Rok 2021 w karierze sportowej Tomasza Kuziela był wyjątkowy. Choćby z tego względu, że po raz pierwszy udało mi się zdobyć tytuł indywidualnego mistrza Polski w warcabach stupolowych, co jest bardzo trudnym zadaniem.

 

- Te warcaby świetlicowe, które znamy ze szkoły, mają sześćdziesiąt cztery pola i dwanaście pionków po obu stronach. Przy stupolowych jest ich po dwadzieścia. To wielo-, wielokrotnie zwiększa ilość kombinacji i schematów. W warcabach, podobnie jak w szachach, pierwsze kilka ruchów zawodnicy wykonują z automatu cyk-cyk, cyk-cyk, prawdziwa gra zaczyna się dopiero wtedy, gdy zostaje po kilka pionków. Pamiętam jak zaczynałem grać, nie miałem jeszcze żadnej kategorii, rankingu i pojechałem na turniej pod Olsztyn. Grałem z zawodnikiem, który był bardziej doświadczony. Gramy i gramy, ja się trzymam. Na początku mieliśmy po dwadzieścia pionków, potem po szesnaście, dwanaście. Jak mieliśmy po osiem pionków, to ja proponuję: panie Zygfrydzie, to może remis?, jako nowicjusz byłbym, zadowolony. A on mi wtedy powiedział takie zdanie, które powtarzam tu w klubie nowym zawodnikom. Teraz remis? Teraz do dopiero zaczyna się partia. Gdy jest tylko po cztery-pięć pionków, to każdy ruch ma znaczenie. Tak samo jest w szachach, na początku gra się szybko.

 

Do finałowego turnieju w Ustce droga wiodła przez majowe półfinały w Krynicy Górskiej.

- Startowało tam czterdziestu zawodników, a do finału awansowało tylko dziewięciu. Plus trzy osoby, które w poprzednim roku zajęły miejsca na podium. W połowie czerwca w Ustce zagrało dwunastu zawodników, systemem "każdy z każdym". Było do rozegrania jedenaście partii, ja zdobyłem osiemnaście punktów. Wicemistrz zdobył tyle samo, wygrałem z nim w dziesiątej partii - wspomina bydgoski mistrz warcabów 100-polowych.

 

Z Bydgoszczy oprócz Tomasza Kuziela w mistrzostwach Polski wystartował też Andrzej Sargalski, który zajął 10. miejsce (7 pkt).

 

W drużynie obeszli się smakiem

 

Drużynowe mistrzostwa Polski w 2021 roku odbyły się w Sękocinie Starym pod Warszawą. Na tym turnieju ekipa KSN Łuczniczka Bydgoszcz wywalczyła czwarte miejsce, powtarzając wynik z poprzedniego roku.

 

- To takie nielubiane przez sportowców miejsce i tak je oceniliśmy - wspomina Tomasz Kuziel. - Drużyny tak są mocne, zawodnicy tak się znają, że trudno o jakiś spektakularny wynik. Od wielu lat pierwsze miejsce zajmuje ekipa z Białegostoku, a pozostałe zespoły walczą o drugie, bądź trzecie miejsce.

W turnieju drużynowych MP gra 12 ekip. Tu walczy się nie tylko o medale, ale też o utrzymanie w tej stawce, bo co roku dwie najgorsze spadają, a na ich miejsce wskakują dwie następne, których zawodnicy w danym roku pokazali się, zdobyli punkty, mają wyższy ranking.

 

- Na mistrzowskim turnieju każdy zespół gra z każdym. Drużyna składa się z czterech graczy, trzech mężczyzn i kobieta plus rezerwowy. Przy czym mężczyzna nie może zmienić kobiety, ale jeśli kobieta jest mocna, to może zmienić mężczyznę - wyjaśnia Tomasz Kuziel.

 

Mecz w drużynówce składa się z czterech partii. Na różnych zawodach są różne czasy ustawiane, tu była 1 godzina i 20 minut oraz minuta na ruch.

 

W Sękocinie Starym triumfowała Victoria Białystok (20 pkt), kolejne miejsca na podium zajęły Jantar Gdańsk (18) i Hetman Lublin (17). KSN Łuczniczka Bydgoszcz tuż za podium z 16 pkt.

 

Bydgoską ekipę reprezentowali: Jerzy Hołderny, Tomasz Kuziel, Andrzej Sargalski, Mariola Maćkowiak oraz Józef Wyrzykowski.

 

- W jedenastej rundzie, czyli ostatniej, graliśmy z Gdańskiem i zremisowaliśmy. Gdybyśmy wygrali, to byśmy wskoczyli na trzecie miejsce. Podobnie byłoby, gdyby przegrał Lublin. Musieliśmy obejść się smakiem.

 

Niewidomy nad warcabnicą

 

 

W KSN Łuczniczka Bydgoszcz działa wiele sekcji sportowych i zdaniem Tomasz Kuziela, jeśli trafiłby tu człowiek, niewidomy czy słabowidzący, to na pewno coś ciekawego dla siebie znajdzie.

W jego koronnej sekcji, czyli warcabowej, czynnie udziela się 15 osób.

- Przez to, że kiedyś zrobiłem kurs trenera warcabowego, jestem opiekunem tej grupy. Oprócz udziału w krajowych zawodach, co roku robimy takie tylko dla naszych zawodników. Gra każdy z każdym, nagrody są dla wszystkich, od pierwszego do ostatniego miejsca.

 

Klubowe partie warcabów, spotkanie w sekcji, mają też inną funkcję niż sportową.

- Dla niektórych osób przyjście na zajęcia w sekcji jest niekiedy jedynym wyjściem z domu w tygodniu. Posiedzimy sobie, pogramy, pogadamy, pośmiejemy się. To jest taka aktywacja społeczna.

Człowiekowi, który nie ma problemów ze wzrokiem trudno jest sobie wyobrazić grę w szachy, czy warcaby dwóch osób, które są niewidome, albo niedowidzą. Jak to wygląda od strony technicznej?

- W samych warcabach piony różnią się nie tylko kolorami, ale także kształtem. Dwadzieścia pionów białych ma na przykład łebek gładki, a te czerwone czubaty. Ten niewidomy "brajluje" sobie, maca pion. Są dwie opcje: przy pierwszej zawodnicy grają na jednej warcabnicy i  wtedy ten, który ma ruch, "brajluje", a drugi czeka. Przy drugiej opcji każdy z niewidomych zawodników ma swoją warcabnicę i wtedy każdy z nich wykonuje swój ruch i ruch przeciwnika. Ja wolę grać na dwóch, bo jest więcej swobody i nie przeszkadzamy sobie. Pionki są stabilnie umieszczone w polach i nie ma obawy, że się przesuną, gdy wykonujemy ruch ręką.

 

Spotkajmy się, zagrajmy, porozmawiajmy

 

 

Dla Tomasza Kuziela fajne jest to, że są możliwości wyjazdów na zawody w kraju, nie tylko te mistrzowskie.

- Żeby zagrać w jakiejś mistrzowskiej imprezie, choćby w półfinałach mistrzostw Polski, trzeba mieć co najmniej drugą kategorię. Zawodnicy, którzy jej nie posiadają, nie mają szans, żeby się tam dostać. Nie każdy jest mistrzem, każdy ma jakiś pułap swoich umiejętności, ale jest mnóstwo turniejów mniejszej rangi, w których może sprawdzić się każdy. My jako KSN Łuczniczka Bydgoszcz na przełomie sierpnia i września zorganizowaliśmy taki turniej w Rowach. Byli zawodnicy od nas, ale zaprosiliśmy także graczy z innych klubów. W rewanżu pojechaliśmy na przykład na turniej do Giżycka. Nota bene, i tu, i w Rowach udało mi się wygrać - podsumowuje zawodnik i trener z bydgoskiego klubu.

I dodaje: - Ludzie często mówią, że nie mają czasu, żeby grać w szachy, czy warcaby. Ale ja uważam, że jak się chce, to się znajdzie czas. Nie musimy dobrze grać, ale pozytywne już jest to, że się spotkamy, usiądziemy, pogadamy. A przy okazji poprzesuwamy pionki...

 

XXV Indywidualne Mistrzostwa Polski Stowarzyszenia CROSS w warcabach 100-polowych (Ustka, 6-18.06.2021):

(...)

XXII Drużynowe Mistrzostwa Polski Stowarzyszenia CROSS w warcabach 100-polowych (Sękocin Stary, 17-27.08.2021):